Hieronder vindt u de nodige informatie over de open vasculaire operatie die u zal ondergaan. Aarzel niet om uw arts of verpleegkundige om inlichtingen te vragen bij eventuele onduidelijkheden.

Wat is slagaderverkalking?

We hebben 2 soorten bloedvaten in ons lichaam, de slagaders en de aders. Door de slagaders stroomt bloed, voorzien van zuurstof en voedingsstoffen, van het hart naar alle weefsels en organen. Aders voeren het zuurstofarme bloed terug naar het hart en de longen, waar het opnieuw van zuurstof wordt voorzien.

Slagaderverkalking is een proces waarbij er beschadiging is van de wand van de bloedvaten, waarbij er vet wordt opgeslagen in die wand dat dan vervolgens verkalkt. Door deze verkalkingen vernauwt de diameter van het bloedvat waardoor het bloed moeilijker kan doorstromen.

Slagaderverkalking ontstaat meestal door een combinatie van risicofactoren:

• Roken
• Hoge bloeddruk
• Suikerziekte
• Overgewicht - Te hoog cholesterolgehalte
• Te weinig fysieke activiteit
• Nierdialyse
• Genetica (familiale voorbeschiktheid)

Welke klachten worden veroorzaakt door slagadervernauwing?

Slagaderverkalking zorgt er dus voor dat het bloedvat nauwer wordt en bloed moeilijker doorstroomt. Dit zorgt ervoor dat er te weinig bloed in de weefsels en organen komt. Typisch komt dit het vaakst voor in de benen. Er komt te weinig bloed in de spieren en in de voeten en daardoor krijg je klachten.

Typische eerste klachten van slagadervernauwing zijn pijn in de benen en verzuring bij wandelen. Hoe ernstiger de vernauwing, hoe sneller de last opkomt bij wandelen, en daarna zelfs in rust. Uiteindelijk ontstaan er wondjes aan de voeten die moeilijk of zelfs helemaal niet meer genezen omdat er te weinig bloedvoorziening is.

Waarom moet ik een operatie ondergaan?

Een operatie voor slagadervernauwing is vaak nodig wanneer:

• De pijn in de benen ervoor zorgt dat je niet meer kan wandelen.
• De pijn in de benen ook aanwezig is in rust.
• Er wondjes ontstaan die niet meer genezen.

Soorten behandelingen voor slagaderverkalking

Om slagadervernauwing te behandelen hebben we verschillende mogelijkheden. Uw chirurg zal natuurlijk steeds met u individueel bekijken of een operatie nodig is en welk type operatie het beste is voor u.

Niet-operatief:

• Fysieke activiteit of wandeltherapie: zelfs als u een operatie ondergaat is het erg belangrijk om voldoende te bewegen. Door veel te bewegen gaat de doorbloeding naar het been verbeteren en verbeteren de resultaten van een operatie op lange termijn.
• Rookstop: om slagaderverkalking tegen te gaan is rookstop zeer belangrijk. Ook na een operatie is het erg belangrijk om te stoppen met roken om te voorkomen dat de slagaders opnieuw vernauwen
• Gewichtsverlies: bij patiënten met overgewicht of obesitas is ook gewichtsverlies zowel voor als na een operatie erg belangrijk.
• Goede controle van de bloeddruk, cholesterol en suikerziekte: dit kan de huisarts samen met u controleren.

Operatief:

• Percutane transluminele angioplastie (PTA) of ballondilatatie, eventueel met stent
• Bypasschirurgie of overbrugging
• Endarterectomie (plaatselijk uitruimen van de verkalkte slagader)

Voorbereiding op de ingreep

Preoperatieve raadpleging

Voor de operatie zal u nog langs moeten gaan op de preoperatieve raadpleging. Hier worden de nodige onderzoeken nog in orde gebracht. Tijdens deze raadpleging wordt alles ook nog eens met u besproken.

Voorbereiding thuis

Scheren

Om de operatie vlot en netjes te laten verlopen is het belangrijk dat het haar van het been/de benen wordt weggeschoren. Daarom is het belangrijk dat u zo kort mogelijk voor de operatie dit thuis al doet. U moet de zone scheren van de navel tot aan de enkels.

Eten en drinken

U mag op de dag van de operatie niets meer eten, drinken of roken vanaf middernacht. Als u dit toch zou doen is de kans groot dat de operatie moet worden uitgesteld.

Medicatie

Uw chirurg zal met u overlopen welke medicatie u nog mag innemen de dag van de operatie. Ook indien u bloedverdunners inneemt zal de chirurg dit met u bekijken.

Vervoer van en naar het ziekenhuis

U moet er rekening mee houden dat u na de operatie niet zelf met de auto zal mogen rijden gedurende 24 uur. Het is dus belangrijk om iemand te voorzien die u kan brengen en komen halen.

Thuisverpleging regelen

Na de operatie zal de wonde verzorgd moeten worden en zal u soms enkele dagen spuitjes moeten krijgen met bloedverdunner. Hiervoor zal een thuisverpleegkundige moeten langskomen. U kan dit zeker op voorhand al regelen en krijgt dan een attest mee na de operatie.

Voorbereiding in het ziekenhuis

U meldt zich de dag van de operatie (of de dag ervoor) aan in het ziekenhuis op het afgesproken uur. Wij laten u op voorhand weten wanneer u verwacht wordt. Stiptheid is belangrijk om de planning van de operatie te kunnen garanderen!

Enkele aandachtspunten worden nagevraagd en nagekeken door de verpleegkundigen:

• Bent u nuchter voor de operatie? Dus heeft u niet meer gegeten of gedronken sinds middernacht?
• Voor welke operatie komt u en welke zijde (links of rechts of beide) zal geopereerd worden? Dit wordt ook aangeduid met een blauwe sticker.
• Is het been aan die zijde goed geschoren zoals hierboven beschreven?
• Wat mag u niet dragen tijdens de operatie:
  • Ringen, juwelen, piercings (deze kunnen brandwonden veroorzaken)
  • Tandprothesen die uitgedaan kunnen worden. Vaste tandprothesen mogen wel blijven zitten.
  • Bril, contactlenzen
  • Nagellak en make-up dienen verwijderd te worden.
• U zal een operatiehemdje krijgen en verdere uitleg krijgen van de verpleegkundige.

Verloop van de ingreep

Open vasculaire ingrepen zijn op te delen in 2 categorieën: bypasschirurgie en endarterectomie.

Bij bypasschirurgie of overbrugging wordt het zieke stuk van het bloedvat overbrugt. De meest uitgevoerde bypass is een femoropopliteale bypass. Hierbij wordt het zieke stuk slagader in uw bovenbeen overbrugt door eerst een verbinding met de liesslagader te maken en dan een verbinding ter hoogte van de knieslagader. Zo stroomt het bloed voorbij het zieke stuk om daaronder terug goede bloedvoorziening te geven.

Hiervoor gebruiken we ofwel een kunststof prothese (een soort kunststof buis waar het bloed doorheen zal stromen) of gebruiken we een ader uit uw been.

De keuze voor een kunststof bypass of de eigen ader hangt af van de kwaliteit van uw eigen aders. De chirurg zal met echografie uw eigen aders in het been volgen en bepalen of deze goed genoeg is om te gebruiken. Het voordeel van de eigen ader is dat deze betere resultaten geeft op lange termijn en minder risico heeft om terug verstopt te geraken. Nadeel is dat deze niet bij iedereen bruikbaar zijn.

Bij een endarterectomie of liesplastie wordt de kalkplaat in de vaatwand van de liesslagader verwijderd. Een insnede in de lies wordt gemaakt en het bloedvat wordt opgezocht. Het bloedvat wordt tijdelijk afgeklemd om zonder bloedverlies te kunnen opereren. Het bloedvat wordt opengemaakt en de verkalkingen worden eruit gehaald. Nadien wordt het bloedvat terug dicht genaaid. Vaak gebruiken we hierbij een stukje kunststof bloedvatwand om het bloedvat te verbreden.

Risico’s

Open vaatchirurgie is een relatief veilige operatie met meestal een vlot herstel. Iedere operatie kan complicaties met zich meebrengen. Zo zijn er ook bij deze operatie enkele specifieke risico’s:

• Nabloeding: Tijdens de operatie wordt het bloedvat terug dicht genaaid. Toch kan er zelden een bloeding blijven bestaan. Meestal is dit op te lossen door nog wat langer op de plaats te blijven drukken. Soms moeten we hiervoor de wonde terug openmaken om de bloeding te stoppen.

Na de operatie kan je rond de wonde wel een blauwe plek krijgen, dit is normaal en trekt spontaan weg.

• Wondinfectie: elke operatie waarbij er een wonde gemaakt wordt heeft ook een risico op wondproblemen. Als de wonde rood is, er vuil vocht uit de wonde komt of u koorts krijgt, dan moet u dit zeker laten nakijken.
• Trombose van de bypass: de bypass kan soms al snel na de operatie verstopt geraken. Om dit te voorkomen geven we bloedverdunners na de operatie. Soms is een nieuwe operatie nodig om de bypass terug open te maken.

Ziekenhuisverblijf

De duur van uw verblijf in het ziekenhuis is erg afhankelijk van het type operatie en uw specifieke situatie. Voor een bypass operatie verblijft u meestal 5-7 dagen in het ziekenhuis, voor een endarterectomie is dit meestal 2-3 dagen.

Na de operatie zal u de eerste 12 tot 24 uur in bed moeten blijven liggen om bloeding te voorkomen. Nadien helpen wij u op de afdeling om snel terug te bewegen en volgen de wonde mee op.

De chirurg komt elke dag langs om samen met u te bekijken wanneer u naar huis kan gaan.

Terug thuis

Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten na de operatie:

• Wondjes en hechtingen: de wondjes moeten meestal enkel verzorgd worden met een droog verbandje (pleister). Wij zullen u een attest voor de thuisverpleegkundige meegeven waarop alles in detail beschreven staat.

De wondjes zullen gesloten worden met een hechting. De chirurg zal u zeggen of uw draadjes verwijderd moeten worden of vanzelf oplossen. Als de draadjes verwijderd moeten worden, mag u dit na 10-12 dagen laten doen door de huisarts nadat hij/zij de wonde heeft gecontroleerd.

• Bloedverdunners: na de operatie zal u bloedverdunners moeten innemen om te voorkomen dat het bloedvat terug vernauwd. De chirurg bekijkt voor elke individuele patiënt welke bloedverdunner het beste is en geeft u de juiste voorschriften mee naar huis.
• Beweging: wandelen is onmiddellijk toegelaten en ook sterk aangeraden. Wij raden uw wel aan de eerste 6 weken niet te fietsen.
• Pijnstilling: bij pijn kan u natuurlijk een pijnstiller innemen, wij zullen u hiervoor ook de nodige voorschriften meegeven.
• Zoals eerder gezegd is voor u ook voldoende beweging, rookstop, gewichtsverlies en strikte controle van bloeddruk, cholesterol en suikerziekte erg belangrijk.

Wij zullen u een afspraak meegegeven voor de controleraadpleging ongeveer 4 weken na de operatie.